Gerbils (Gerbillinae)

De gerbils zijn zoogdieren en worden verder verdeeld onder de orde knaagdieren. Gerbils worden ook wel woestijnratten genoemd maar eigenlijk is dit niet juist. De gerbils zijn namelijk sterker verwant aan hamsters dan aan ratten en muizen. Andere voorbeelden van knaagdieren zijn: Cavia's, Hamsters, ratten, muizen, eekhoorns of wolmuizen,

Gerbils zijn kleine knaagdieren waarvan er tientallen verschillende soorten zijn. Gerbils worden ook wel woestijnratten genoemd. De oorspronkelijke leefgebieden van gerbils zijn de steppen en woestijnen van Azië en Afrika. De bekendste gerbilsoort is de Mongoolse gerbil welke ook tevens het vaakst als huisdier wordt gehouden. Hoewel de Mongoolse gerbil bekendheid heeft verworven als het 'woestijnratje' is hij echter geen familie van de rat: hij is terug te vinden bij de onderfamilie van de renmuizen en behoort tot het geslacht van de woestijnmuizen. Het is dan ook niet vreemd dat de Mongoolse gerbils in het wild vooral voorkomen op de zanderige steppen van Mongolië.

Leefgebied gerbils

Waar leeft de gerbil?

Waar wonen gerbils?

De oorspronkelijke leefgebieden van gerbils zijn de steppen en woestijnen van Azië en Afrika. De bekendste gerbilsoort is de Mongoolse gerbil welke tevens het vaakst als huisdier wordt gehouden. Hoewel de Mongoolse gerbil bekendheid heeft verworven als het 'woestijnratje' is hij echter geen familie van de rat: hij is terug te vinden bij de onderfamilie van de renmuizen en behoort tot het geslacht van de woestijnmuizen. Het is dan ook niet vreemd dat de Mongoolse gerbils in het wild vooral voorkomen op de zanderige steppen van Mongolië.

Uiterlijke kenmerken

Hoe groot is een gerbil?

Wat weegt een gerbil?

Waarom springen gerbils?

Hoe communiceren gerbils?

Wat de lichaamsbouw betreft hebben de gerbils wel iets weg van kleine kangoeroes door de sterk ontwikkelde achterpoten waarmee ze behoorlijk goed kunnen springen en ze daarnaast beschikken over voorpoten met stevige nagels waardoor ze zo goed kunnen graven. Wat kleur betreft zijn de meeste gerbilsoorten van oorsprong zandkleurig geel tot bruin. Mongoolse wildkleurige gerbils hebben bruine haren met zwarte haarpuntjes en een crème-witte buik. Daarnaast hebben ze een lange, behaarde staart met een pluimpje aan het uiteinde.

Een gerbil is slank en heeft een korte nek met een dikke staart. Een opvallen kenmerk bij de gerbils zijn de grote ronde ogen en de kleine oortjes. Gerbils zijn ongeveer 12 centimeter groot en de staart kan ook tot 12 centimeter lang worden. De Mongoolse gerbils kunnen tot 120 gram wegen. Gerbils communiceren met elkaar. De communicatie van Gerbils gaat met geluid zoals piepjes en met geuren. Het territorium wordt afgebakend met geuren.

Gedrag

Hoe slapen gerbils?

Niet alleen ’s nachts maar ook overdag is de gerbil actief. Gerbils slapen met hazenslaapjes. Dit betekent dat gerbils om de paar uur een rustperiode nemen en vervolgens weer actief zijn. Vanwege de korte slaapperiodes en actieve periodes zijn gerbils zowel overdag als ’s nachts actief en zichtbaar.

Gerbils zijn te kenmerken als sociale dieren en kunnen dan ook niet alleen gehouden worden. In het wild leven de Gerbils in groepen. Gerbils die alleen gehouden worden kunnen gedragsstoornissen gaan ontwikkelen en zullen steeds slechter functioneren. Het is dan ook van belang om minimaal 2 gerbils met elkaar te laten samenleven in een hok maar ook 3 of 4 gerbils kunnen met elkaar in een hok leven. Het is niet mogelijk om zomaar 2 gerbils met elkaar samen te laten leven. Als gerbils elkaar niet kennen dan ontstaat er meestal een gevecht op leven en dood. Gerbils zijn nieuwsgierige dieren en worden daardoor snel tam. Een gerbil die goed verzorgd wordt bijt bijna nooit zijn verzorger.

Voedingsgewoonten

Wat eet een woestijnrat?

Wat eet een gerbil in het wild?

Wat mag een Mongoolse gerbil eten?

Gerbils kunnen met relatief weinig voedsel leven. Het geven van 10 tot 15 gram voedsel is voldoende voor een gerbil om te kunnen overleven en gezond te blijven. Teveel voeding en met teveel calorieën en suikers zijn ze niet gewend. Het verteringsstelsel van de gerbils zijn ingesteld op kleine hoeveelheden voedsel en water.

De gerbil eet zowel plantaardige voeding zoals granen, zaden of andere delen van planten als kleine diertjes zoals insecten. Als basismaaltijd kan gekozen worden voor en complete voeding die specifiek geschikt is voor de gerbil of voor andere kleine knaagdieren waarbij in het laatste geval goed het etiket gelezen moet worden. De maaltijd kan aangevuld worden met wat groenten, fruit en met dierlijke eiwitten zoals bijvoorbeeld meelwormen. Verder dient er altijd hooi aanwezig te zijn zodat de dieren genoeg vezels binnenkrijgen en moet gezorgd worden voor voldoende vers drinkwater wat bij voorkeur in een stevig, glazen flesje wordt aangeboden. Geef de gerbils vooral niet te veel extraatjes en calorierijke hapjes zoals bijvoorbeeld pinda's omdat sommige van hen de aanleg hebben om vetzucht te ontwikkelen en dik te worden.

Leeftijd gerbils

Hoe lang kan een gerbil leven?

Hoe oud kan een woestijnrat worden?

Gerbils kunnen tot 5 jaar oud worden. Veel schattingen lopen uiteen van 3 tot 5 jaar en hebben betrekking op de Mongoolse Gerbil.

Groepsdieren

De Mongoolse gerbil is van nature een echt groepsdier wat daarom liever niet alleen gehouden dient te worden. Het betekent echter niet dat verschillende dieren zomaar bij elkaar gezet kunnen worden want de groepsstructuur van gerbils is zo hecht dat nieuwe dieren vaak niet worden geaccepteerd en er gevechten op kunnen treden met de dood van een dier tot gevolg. Het beste is daarom om twee of meerder dieren van dezelfde leeftijd aan te schaffen zodat ze met elkaar op kunnen groeien. Om nakomelingen te voorkomen is het ook verstandig om gerbils van hetzelfde geslacht te nemen waarbij aangetekend moet worden dat groepjes met alleen mannelijke dieren het meest vreedzaam zijn. Piepjes en geuren spelen verder een belangrijke rol in de communicatie van de dieren onderling. Ze dienen zowel voor het afbakenen van het territorium als bij het herkennen van de groepsleden. Het groepsgevoel wordt nog meer versterkt door het verzorgen van elkaars vacht.

Huisvesting

Hoeveel gerbils in een hok?

Wat moet erin een hok van een gerbil?

Let er bij de aanschaf van huisvesting voor de gerbils op dat het een knaagbestendig onderkomen moet zijn waarbij spijlen minder geschikt zijn omdat deze door de dieren doorgeknaagd kunnen worden en er door het vele graven veel bodembedekking gemorst zal worden. Voor Mongoolse gerbils is een glazen of plastic bak zoals een aquarium of terrarium zeer geschikt. Aangezien de dieren hoog kunnen springen is het raadzaam het verblijf aan de bovenzijde dicht te maken met bijvoorbeeld fijnmazig gaas. Als bodembedekking is houtvezel of -krullen gemengd met flink wat hooi voor de stevigheid het meest geschikt. Boven de grond houden de dieren van schuilgelegenheden dus stenen, takken of op hun kop gezette bloempotten zijn dan ook echte aanraders. Omdat gerbils graag hun vacht in conditie houden door middel van een zandbad, mag een stevige bak met chinchillazand niet in het verblijf ontbreken.

Voorplanting gerbils

Hoeveel jongen krijgen gerbils?

Hoeveel babys krijgen gerbils?

Hoelang is de draagtijd van gerbils?

Een mannetje en vrouwtje gerbil zijn te onderscheiden van elkaar door de afstand tussen de geslachtsopening en de anus. Bij een mannetje gerbil zit de geslachtsopening verder van de anus. De gerbils zijn geslachtsrijp als ze ongeveer 4 maanden oud zijn en dit blijven ze tot de leeftijd van 1,5 jaar. Het Mongoolse vrouwtjes gerbil laat het toe om één keer per 6 dagen te paren. De draagtijd is gemiddeld 24 dagen en er worden vervolgens 4 tot 5 jongen geworpen. Bij de geboorte is de gerbil blind, 2 centimeter groot en weegt slechts 3 gram. De gerbils ontwikkelen zich zeer snel na de geboorte en al na een week ontstaat er een vacht en na 2 weken gaan de ogen open. Na 3 weken wordt er niet meer bij de moeder gedronken. Zowel het vrouwtje als het mannetje voeden de jongen op. In gevangenschap is het af te raden om het mannetje weg te halen, aangezien zowel mannetjes als vrouwtjes gerbils een belangrijke rol hebben bij de opvoeding.

Soorten gerbils

Welke soorten gerbils zijn er?

Er zijn bijna 100 gerbilsoorten bekend. Onder andere de volgende soorten gerbils zijn bekend:

  • Baluchistan gerbil (Gerbillus nanus)
  • Bleke gerbil (Gerbillus perpallidus)
  • Cheesmans renmuis (Gerbillus cheesman)
  • Dikstaart gerbil (Pachyuromys duprasi)
  • Egyptische gerbil (Gerbillus pyramidum en gerbillus)
  • Grote Egyptische renmuis (Gerbillus pyramidium)
  • Indische naaktzoolrenmuis (Tatera indica)
  • Kleine Egyptische renmuis (Gerbillus gerbillus)
  • Kleine naaktzoolrenmuis (Taterillus emini)
  • Libische gerbil (Meriones libycus)
  • Mongoolse renmuis (Meriones unguiculatus)
  • Naaktzoolrenmuis (Gerbilliscus robustus)
  • Negevgerbil (Meriones sacrementi)
  • Perzische woestijnmuis (Meriones persicus)
  • Shawi-gerbil (Meriones Shawi)
  • Sundevalls gerbil (Meriones crassus)

Deze soorten gerbils vinden de oorsprong in de woestijngebieden van Noord-Afrika en Midden-Oosten.

Dikstaartgerbil

De Dikstaartgerbil is afkomstig uit het noorden van de Sahara van Afrika. De dikstaartgerbil is relatief lui en slaapt bijna de hele dag. In de nacht gaan ze op zoek naar voedsel. In tegenstelling tot veel Gerbil soorten is de dikstaartgerbil geen groepsdier.

De Dikstaartgerbil is 8 tot 10 centimeter lang en weegt tussen de 40 en 50 gram. Het diertje heeft een vriendelijke uitdrukking en heeft een korte en zachte vacht. Een belangrijk kenmerk van de dikstaartgerbil is de staart. De dikstaartgerbil kan vet en vocht opslaan in zijn staart, zodat in tijden van voedsel- en waterschaarste te kunnen overleven.

Shawi-gerbil

Het natuurlijke leeftgebied van de shawi-gerbil zijn de noordelijke streken van Afrika. Een gelijkenis met de dikstaartgerbil is dat ook de shawi-gerbils ook onverdraagzaam kunnen zijn tot elkaar. Met name de vrouwtjes shawi-gerbils kunnen agressief reageren naar de mannetjes shawi-gerbils. In gevangenschap kunnen deze dieren vriendelijk zijn en bijten de verzorger niet. De shawi-gerbil is 12 tot 14 centimeter lang. Deze gerbils zijn zandkleurig met een witte buik. Daarnaast is kenmerkend een behaarde staart met een pluim aan het eind.

Bleke Gerbil

De Bleke gerbils komen voor in de woestijngebieden van Afrika en is ook in andere zanderige gebieden van Afrika te vinden. De bleke gerbil lijkt erg veel op de Egyptische gerbil maar de bleke gerbil wordt vaker in gevangenschap gehouden. De bleke gerbil is ongeveer 10 centimeter lang en hebben relatief grote ogen en oren.